Email: info@theodorideskneesurgeon.com     Τηλ: +30 694 0869 069
Dr Αντώνης Α. Θεοδωρίδης
MBBS, BSc, MRCS, MSc, CCT(UK), FRCS(Tr&Orth)
Διευθυντής Ορθοπαιδικός Χειρουργός & Τραυματολόγος
Ειδικός στα Γόνατα και στις Αθλητικές Κακώσεις 
Ειδικευθείς και Μετεκπαιδευθείς στο Ηνωμένο Βασίλειο 
Ιατρικό Κέντρο Αθηνών
Μαρούσι, Αθήνα
Ευρωκλινική
Αμπελόκηποι, Αθήνα
American Medical Centre
Λευκωσία, Κύπρος
Ρήξη Πρόσθιου Χιαστού Συνδέσμου (ΠΧΣ)
Ρήξη Πρόσθιου Χιαστού Συνδέσμου (ΠΧΣ)
Επιδημιολογικό βάρος των ρήξεων πρόσθιου χιαστού
  • 350.000 ανακατασκευές πρόσθιου χιαστού πραγματοποιούνται ετησίως στις ΗΠΑ
  • Το κόστος των ανακατασκευών πρόσθιου χιαστού στις ΗΠΑ υπολογίζεται σε περίπου 2 δισεκατομμύρια δολάρια
  • Εάν υπάρχει συνυπάρχουσα ρήξη μηνίσκου ή χόνδρινη βλάβη, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος ανάπτυξης οστεοαρθρίτιδας
  • Το 20% θα υποστεί επανατραυματισμό εντός 2 ετών
  • Τα άτομα που κινδυνεύουν περισσότερο από επανατραυματισμό είναι άνδρες ηλικίας 20-24 ετών και γυναίκες 15-19 ετών
  • Οι αναθεωρήσεις των συνδεσμοπλαστικών πρόσθιου χιαστού αυξάνονται ταχύτερα από τις αρχικές συνδεσμοπλαστικές πρόσθιου χιαστού
  • Υπάρχει μια αυξανόμενη επικέντρωση στα προγράμματα πρόληψης τραυματισμών του πρόσθιου χιαστού, τα οποία μπορούν να μειώσουν κατά το ήμισυ τον κίνδυνο ρήξης πρόσθιου χιαστού
Μηχανισμός ρήξης του πρόσθιου χιαστού
  • Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος είναι ένας από τους τέσσερις μεγαλύτερους συνδέσμους στο γόνατο και εμποδίζει της υπερβολική πρόσθια κίνηση της κνήμης σε σχέση με το μηριαίο οστό και παρέχει στροφική σταθερότητα
  • Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ανατομία του πρόσθιου χιαστού εδώ 
  • Η ρήξη συμβαίνει συχνότερα λόγω ανέπαφου τραυματισμού, κατά τη διάρκεια ταχείας αλλαγής κατεύθυνσης, στροφής ή προσγείωσης μετά από άλμα
  • Το φορτιζόμενο γόνατο που βρίσκεται σε ελαφριά κάμψη (10-30 μοίρες κάμψης) τίθεται σε δυνάμεις βλαισοποίησης με το πόδι να είναι κολλημένο στο έδαφος και την κνήμη να φέρεται σε έσω στροφή σε σχέση με το μηρό
  • Οι δυνάμεις βλαισοποίησης ασκούνται όταν το γόνατο φέρεται προς τη μέση γραμμή σε σχέση με την ποδοκνημική
  • Το 70% των τραυματισμών του πρόσθιου χιαστού οφείλεται σε μη επαφή (δηλαδή προκαλείται λόγω λάθους κίνησης και όχι σύγκρουσης)
  • Μόνο το 30% των τραυματισμών του πρόσθιου χιαστού οφείλεται σε επαφή
  • Η ταχεία αλλαγή κατεύθυνσης και ταχύτητας (ιδιαίτερα η επιβράδυνση) προκαλούν αυξημένο κίνδυνο τραυματισμού του πρόσθιου χιαστού
  • Ο τραυματισμός του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου έχει συχνότητα περίπου 1 στους 3000 στο γενικό πληθυσμό και 1 στους 1750 σε άτομα ηλικίας 16-45 ετών
Ποιοi είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο τραυματισμού του πρόσθιου χιαστού;
  • Η ρήξη πρόσθιου χιαστού είναι συχνότερη σε αθλήματα που περιλαμβάνουν στροφές του γόνατος:
    • Ποδόσφαιρο
    • Μπάσκετ
    • Netball (υψηλότερος κίνδυνος)
    • Χαντμπολ
    • Βόλεϊ
    • Χειμερινό σκι
    • Γυμναστική

Ποια ηλικιακή ομάδα κινδυνεύει περισσότερο από τραυματισμό του πρόσθιου χιαστού;
  • Ακολουθούν οι ηλικιακές ομάδες και η συχνότητα των τραυματισμών πρόσθιου χιαστού ως ποσοστό του συνόλου:
    • < 16 y      (12.5%)
    • 17-25 y    (32.5%)
    • 26-35 y    (23%)
    • 36-45 y    (20%)
    • 46-55 y    (9.5%)
    • >55 y       (1.5%)
  • Όπως φαίνεται, η ηλικιακή ομάδα που επηρεάζεται συχνότερα από τραυματισμό ACL είναι 17-25 ετών και ακολουθείται από 26-35 ετών

Πόσο συχνοί είναι οι τραυματισμοί του πρόσθιου χιαστού;
  • Οι τραυματισμοί του πρόσθιου χιαστού είναι από τους πιο συνηθισμένους τραυματισμούς που προκαλούνται στον αθλητισμό
  • Θεωρείται ότι επηρεάζει 1 στα 3500 άτομα κάθε χρόνο
  • Ωστόσο, μάλλον αυτός ο αριθμός είναι υποτιμημένος γιατί δεν καταγράφονται όλοι οι τραυματισμοί

Πόσο συχνοί είναι οι τραυματισμοί του πρόσθιου χιαστού στα παιδιά;
  • Η ρήξη πρόσθιου χιαστού συναντάται ολοένα και συχνότερα στα παιδιά λόγω του αυξημένου ανταγωνισμού των αθλημάτων στις νεαρές ηλικίες
  • Οι ανακατασκευές πρόσθιου χιαστού στα παιδιά έχουν υπερτριπλασιαστεί τα τελευταία 15 χρόνια

Πώς διαφέρει τι ρίσκο ρήξης πρόσθιου χιαστού μεταξύ ανδρών και γυναικών;
  • Οι γυναίκες αθλητές έχουν 2 – 10 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να υποστούν τραυματισμό του πρόσθιου χιαστού σε σχέση με τους άνδρες που ασχολούνται με το ίδιο άθλημα
  • Στο ποδόσφαιρο, οι γυναίκες έχουν 3-5 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να υποστούν τραυματισμό του πρόσθιου χιαστού σε σχέση με τους άνδρες
  • Στο μπάσκετ, οι γυναίκες έχουν 2-7 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να υποστούν τραυματισμό του πρόσθιου χιαστού
  • Για τραυματισμούς χωρίς επαφή στο ποδόσφαιρο, οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να υποστούν τραυματισμό του πρόσθιου χιαστού στο πόδι στήριξης και οι άνδρες έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να υποστούν τραυματισμό του πρόσθιου χιαστού στο πόδι λακτίσματος
Γιατί οι γυναίκες έχουν υψηλότερο κίνδυνο τραυματισμού του πρόσθιου χιαστού;
  • Ανατομικές διαφορές:
    • Υψηλότερος ΔΜΣ (δείκτης μάζας σώματος - μέτρο παχυσαρκίας)
    • Η ευρύτερη πύελος θέτει το γόνατο σε υψηλότερες δυνάμεις βλαισοποίησης
    • Αυξημένη υπερκινητικότητα και χαλαρότητα των αρθρώσεων
    • Μικρότερη μεσοκονδύλια εντομή (τμήμα του γόνατος όπου βρίσκεται ο πρόσθιος χιαστός) αυξάνει τον κίνδυνο πρόσκρουσης του πρόσθιου χιαστού
  • Εμβιομηχανικές διαφορές:
    • Χειρότερη τεχνική προσγείωσης (συνήθως τα γόνατα έρχονται σε επαφή όταν προσγειώνονται, αυξάνοντας τις δυνάμεις βλαισοποίησης στο γόνατο)
    • Η μειωμένη κάμψη του γόνατος και του ισχίου κατά τη διάρκεια της προσγείωσης ασκεί μεγαλύτερες δυνάμεις στον πρόσθιο χιαστό
    • Αντοχή στην κόπωση: Κάποιες έρευνες υποδηλώνουν αυξημένη τάση των γυναικών να κουράζονται νωρίτερα και αυτό αυξάνει τον κίνδυνο τραυματισμού πρόσθιου χιαστού
  • Νευρομυϊκές διαφορές:
    • Μεγαλύτερη κυριαρχία των τετρακεφάλων από τους άνδρες (μικρότερη αναλογία ισχύος των οπίσθιων μηριαίων ως προς τον τετρακέφαλο)
    • Μικρότερη σταθερότητα του κορμού
    • Έχουν 4 - 6 υψηλότερο κίνδυνο τραυματισμού πρόσθιου χιαστού από τους άνδρες που συμμετέχουν σε παρόμοια αθλήματα που περιλαμβάνουν προσγειώσεις από άλματα και στροφικές κινήσεις
  • Ορμονικές διαφορές (Επίδραση του εμμηνορυσιακού κύκλου):
    • Ο κίνδυνος τραυματισμού του πρόσθιου χιαστού είναι 2,4 φορές μεγαλύτερος πριν την ωορρηξία (πρώτο μισό του εμμηνορρυσιακού κύκλου) σε σχέση με τη χρονική περίοδο μετά την ωορρηξία (δεύτερο μισό του εμμηνορροϊκού κύκλου)
    • Η ορμονική επίδραση στην αύξηση της συνδεσμικής χαλαρότητας (και επομένως του κινδύνου τραυματισμού του πρόσθιου χιαστού) είναι η μεγαλύτερη κατά τη διάρκεια της ωορρηξίας
    • Ο υψηλότερος κίνδυνος τραυματισμού πρόσθιου χιαστού θεωρείται ότι είναι μια εβδομάδα πριν και λίγο μετά την περίοδο
    • Έχουν ανακαλυφθεί υποδοχείς οιστρογόνων στον πρόσθιο χιαστό
    • Ορισμένες έρευνες έδειξαν ότι τα αντισυλληπτικά χάπια μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο τραυματισμού πρόσθιου χιαστού έως και 63% στις γυναίκες ηλικίας 15-19 ετών, που είναι η ηλικιακή ομάδα με τον υψηλότερο κίνδυνο
    • Η μεταβολή της εμβιομηχανικής της προσγείωσης μετά από άλματα κατά τη διάρκεια της ωορρηξίας θέτει σε κίνδυνο τον πρόσθιο χιαστό:
      • Το γόνατο δέχεται μεγαλύτερες δυνάμεις σε βλαισότητα
      • Το ισχίο φέρεται σε μεγαλύτερη έσω στροφή κατά την προσγείωση
  • Γενετικές διαφορές: 
    • Το κύριο δομικό συστατικό των συνδέσμων και των τενόντων είναι μια πρωτεΐνη που ονομάζεται κολλαγόνο: ειδικά οι τύποι Ι και V του κολλαγόνο 
    • Έχει αποδειχθεί ότι το γονίδιο που κωδικοποιεί την α1 αλυσίδα του κολλαγόνου τύπου Ι (COL1A1) σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο ρήξης των χιαστών συνδέσμων
    • Έχει αποδειχθεί ότι το γονίδιο που κωδικοποιεί την α1 αλυσίδα του κολλαγόνου τύπου V (COL5A1) σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο τραυματισμού του Αχιλλείου τένοντα
    • Έχει βρεθεί ότι ο γονότυπος CC του γονιδίου COL5A1 υποεκπροσωπείται σε γυναίκες με τραυματισμούς του πρόσθιου χιαστού
 Ποια είναι τα συμπτώματα μετά από ρήξη του πρόσθιου χιαστού;
  • Είναι πολύ επώδυνη
  • Συχνά ο ασθενής ακούει και νιώθει ένα «κρακ» μέσα στο γόνατο
  • Το γόνατο πρήζεται πολύ και γρήγορα
  • Συνήθως δεν είναι σε θέση να συνεχίσουν να παίζουν κατά τη διάρκεια ενός αθλητικού αγώνα και αν το κάνουν, αισθάνονται ότι το γόνατο είναι ασταθές όταν αλλάζουν κατεύθυνση
  • Εάν υπάρχει παρεκτοπισμένη ρήξη μηνίσκου, το γόνατο μπορεί να κλειδώσει (αδυναμία πλήρους έκτασης του γόνατος και επί υποψίας, χρειάζεται άμεση ιατρική εκτίμηση)
  • Εάν ένας ασθενής προσπαθήσει να παίξει κάποιο άθλημα μετά τη ρήξη του πρόσθιου χιαστού και την υποχώρηση του οιδήματος του γόνατος, θα έχει αίσθηση αστάθειας με το γόνατο να «ξεκλειδώνει». Δεν θα είναι σε θέση να κάνει με αξιοπιστία τις εξής ενέργειες:
    • Άλμα και προσγείωση επί του πάσχοντος γόνατος
    • Επιτάχυνση και επιβράδυνση
    • Ταχεία αλλαγή της κατεύθυνσης
    • Ταχεία στροφή του γόνατος
Τι πρέπει να κάνετε εάν υποψιάζεστε ότι έχετε τραυματίσει τον πρόσθιο χιαστό σας;
  • Αποχωρήστε από το παιχνίδι ή το γήπεδο, με βοήθεια
  • Ανάπαυση, παγοθεραπεία και ανύψωση του πάσχοντος άκρου - θα βοηθήσει στη μείωση του οιδήματος που είναι το κλειδί για την ανακούφιση του πόνου και την ανάκτηση του εύρους κίνησης του γόνατος
  • Χρησιμοποιήστε πατερίτσες και προσπαθήστε να μην φορτίζετε το πόδι
  • Ζητήστε ιατρική βοήθεια το συντομότερο δυνατό
Πώς γίνεται η διάγνωση της ρήξης του πρόσθιου χιαστού;
  • Το ιστορικό του τραυματισμού είναι ενδεικτικό
  • Η κλινική εξέταση του γόνατος μπορεί να ανιχνεύσει τη ρήξη του πρόσθιου χιαστού σε περισσότερο από το 80% των περιπτώσεων
  • Μαγνητική τομογραφία: Μπορεί να ανιχνεύσει τη ρήξη σε ποσοστό 95%, αλλά όχι στο 100%
  • Η μαγνητική τομογραφία μπορεί να ανιχνεύσει πρόσθετους τραυματισμούς:
    • Ρήξη μηνίσκου: εμφανίζεται σε 50 - 75%
    • Κάκωση πλαγίου συνδέσμου (συχνότερα έσω πλάγιο): ~ 45%
  • Από τη μαγνητική τομογραφία, αναγνωρίζονται οι μερικές ρήξεις του πρόσθιου χιαστού αλλά είναι δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια ποιο ποσοστό του συνδέσμου είναι ακέραιο:
    • Η απόφαση για τη θεραπεία εξαρτάται από την κλινική εξέταση και τα ευρήματα αστάθειας
    • Σωματικές απαιτήσεις και προσδοκίες του ασθενούς
    • Η μερική ρήξη του πρόσθιου χιαστού μπορεί να ενισχυθεί παρά να αντικατασταθεί πλήρως
  • Η οριστική επιβεβαίωση της ρήξης του πρόσθιου χιαστού γίνεται κατά τη διάρκεια της αρθροσκόπησης
Κάθε τραυματισμός πρόσθιου χιαστού χρειάζεται χειρουργική επέμβαση;
  • Με λίγα λόγια οχι

Πότε θα ήταν κατάλληλη η συντηρητική αγωγή για μια ρήξη του πρόσθιου χιαστού;
  • Συντηρητική αγωγή για ρήξη του πρόσθιου χιαστού θα ήταν κατάλληλη για:
    • Ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας
    • Ασθενείς με μικρότερες σωματικές απαιτήσεις
    • Παρουσία μέτρια έως σοβαρής οστεοαρθρίτιδα γόνατος
    • Όσους δεν έχουν αίσθημα αστάθειας κατά τις καθημερινές δραστηριότητες
    • Εκείνους που είναι διαθέσιμοι να περιορίσουν τις δραστηριότητές τους σε δραστηριότητες που θέτουν λιγότερες στροφικές δυνάμεις στο γόνατο, όπως τζόκινγκ σε ευθεία γραμμή σε ισόπεδο έδαφος, ποδηλασία και κωπηλασία
    • Η συνδεσμοπλαστική του πρόσθιου χιαστού μπορεί να πραγματοποιηθεί σε μεταγενέστερη ημερομηνία εάν είναι απαραίτητο:
      • Ο ασθενής θα έπρεπε να είχε κάνει επαρκή φυσιοθεραπεία και παρόλα αυτά να εξακολουθεί να έχει επεισόδια αστάθειας ή
      • Ο ασθενής θέλει να επιστρέψει σε πιο ανταγωνιστικά και στροφικά απαιτητικά αθλήματα

Ποια είναι τα μειονεκτήματα της συντηρητικής θεραπείας;
  • Η αποκατάσταση μπορεί να είναι πιο επώδυνη λόγω έλλειψης προστασίας από έναν ακέραιο πρόσθιο χιαστό
  • Υψηλότερος κίνδυνος τραυματισμού του μηνίσκου όταν το γόνατο υπεξαρθρώνεται, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης οστεοαρθρίτιδας
    • Η συχνότητα της ρήξης μηνίσκου (ειδικά του έσω) παρουσία χρόνιας αστάθειας πρόσθιου χιαστού είναι 75-90%

Πότε θα ήταν κατάλληλη η επέμβαση για κάκωση ACL και πώς γίνεται;
  • Λεπτομέρειες για την ανακατασκευή του πρόσθιου χιαστού μπορείτε να βρείτε εδώ

Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες εδώ:

Share

Share by: