Email: info@theodorideskneesurgeon.com     Τηλ: +30 694 0869 069
Dr Αντώνης Α. Θεοδωρίδης
MBBS, BSc, MRCS, MSc, CCT(UK), FRCS(Tr&Orth)
Διευθυντής Ορθοπαιδικός Χειρουργός & Τραυματολόγος
Ειδικός στα Γόνατα και στις Αθλητικές Κακώσεις 
Ειδικευθείς και Μετεκπαιδευθείς στο Ηνωμένο Βασίλειο 
Ιατρικό Κέντρο Αθηνών
Μαρούσι, Αθήνα
Ευρωκλινική
Αμπελόκηποι, Αθήνα
American Medical Centre
Λευκωσία, Κύπρος
Διαταραχές Ευθυγράμμισης Κάτω Άκρων
Διαταραχές Ευθυγράμμισης Κάτω Άκρων
Τι είναι η διαταραχή ευθυγράμμισης κάτω άκρων;
  • Η διαταραχή της ευθυγράμμισης των κάτω άκρων σημαίνει ότι υπάρχει παραμόρφωση στο κάτω άκρο όταν το κοιτάζετε από:
    • Μπροστά
    • Πλάγια
    • Πάνω (αξονική στροφή που ονομάζεται επίσης στρέψη)
    • Ανισοσκελία (τα κάτω άκρα δεν έχουν ίδιο μήκος)
    • Ή συνδυασμός των παραπάνω

Γιατί είναι σημαντικό να υπάρχει σωστή ευθυγράμμιση των κάτω άκρων;
  • Για να λειτουργήσει καλά το γόνατο και να παραμείνει υγιές, πρέπει να είναι σωστά ευθυγραμμισμένο έτσι ώστε να υπάρχει ισορροπημένη πίεση στην επιφάνεια της άρθρωσης
  • Όταν υπάρχει διαταραχή της ευθυγράμμισης των κάτω άκρων, οι δυνάμεις μεταφέρονται στη μία πλευρά της άρθρωσης του γόνατος, γεγονός που έχει πολλές αρνητικές συνέπειες 
  • Μοιάζει πολύ με τους τροχούς ενός αυτοκινήτου, αν δεν είναι ζυγοσταθμισμένοι και σωστά ευθυγραμμισμένοι η μία πλευρά φθείρεται πιο γρήγορα και το αυτοκίνητο δεν οδηγείται σωστά, το ίδιο συμβαίνει και στα γόνατα με κακή ευθυγράμμιση των κάτω άκρων
    •  Όσο καλά και να είναι τα λάστιχα όταν οι τροχοί δεν είναι σωστά ευθυγραμμισμένοι θα προκληθεί πρώιμη φθορά
Ποιες είναι οι συνέπειες της διαταραχής ευθυγράμμισης των κάτω άκρων;
  • Όταν υπάρχει διαταραχή της ευθυγράμμισης των κάτω άκρων, οι δυνάμεις μεταφέρονται στη μία πλευρά της άρθρωσης του γόνατος, γεγονός που έχει πολλές αρνητικές συνέπειες όπως:
    • Η πλευρά της άρθρωσης του γόνατος που εκτίθεται σε αυξημένες δυνάμεις φθείρεται πιο γρήγορα (πρώιμη αρθρίτιδα) και γίνεται επώδυνη
    • Οι σύνδεσμοι μπορούν να διαταθούν από τη μία πλευρά και να ρικνωθούν από την άλλη
    • Επηρεάζει δυσμενώς τη μυϊκή λειτουργία, προκαλώντας αρνητικές συνέπειες στην κίνηση και τη σταθερότητα του γόνατος
    • Μπορεί να επηρεάσει άλλες αρθρώσεις του κάτω άκρου και της οσφυϊκής μοίρας, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα
Ποιες είναι οι αιτίες της διαταραχής ευθυγράμμισης των κάτω άκρων;
  • Αναπτυξιακές:
    • Μερικοί ασθενείς γεννιούνται με διαταραχή της ευθυγράμμισης
  • Τραύμα:
    • Διαταραχή της ευθυγράμμισης μπορεί να συμβεί δευτερογενώς μετά από τραυματισμό μακρού οστού του κάτω άκρου, όπως η κνήμη ή το μηριαίο, αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά
    • Ένα κάταγμα που περιλαμβάνει την αρθρική επιφάνεια του γόνατος μπορεί να οδηγήσει σε γωνιώδη παραμόρφωση του κάτω άκρου και ταχεία εμφάνιση αρθρίτιδας, εάν δεν πωρωθεί σε βέλτιστη θέση
  • Εκφυλιστικές:
    • Η φθορά στη μία πλευρά της άρθρωσης θα περιορίσει το εύρος του συγκεκριμένου διαμερίσματος προκαλώντας παραμόρφωση του άκρου
 Ποια είναι η μηχανική εξήγηση της παραμόρφωσης των κάτω άκρων;
  • Η γραμμή που φέρεται από το κέντρο του ισχίου στο κέντρο της ποδοκνημικής πρέπει να διασχίζει το μέσο του γόνατος:
    • Αυτό ονομάζεται μηχανικός άξονας του κάτω άκρου και δείχνει που ασκούνται οι δυνάμεις στο γόνατο κατά την όρθια στάση
    • Σε ένα τέτοιο σενάριο οι δυνάμεις κατανέμονται εξίσου στο γόνατο

Τι είναι η ραιβογονία;
  • Όταν ο μηχανικός άξονας περνά στην εσωτερική πλευρά πάρα στο κέντρο του γόνατος, η ποδοκνημική βρίσκεται πιο κοντά και το γόνατο πιο μακριά στη μέση γραμμή του σώματος (κάθετη γραμμή ενώνοντας την μύτη και τον ομφαλό):
    • Αυτό ονομάζεται παραμόρφωση του γόνατος σε ραιβότητα (ραιβογονία - ραιβό γόνατο)
    • Ως αποτέλεσμα, περισσότερες δυνάμεις περνούν από την εσωτερική πλευρά του γόνατος, οδηγώντας σε πρώιμη ρήξη του μηνίσκου και του αρθρικού χόνδρου που οδηγεί σε οστεοαρθρίτιδα σε αυτή την πλευρά του γόνατος
    • Είναι ο συνηθέστερος τύπος παραμόρφωσης του γόνατος γι’ αυτό και παρατηρείται οστεοαρθρίτιδα πιο συχνά και πιο έντονα στην έσω πλευρά του γόνατος

Τι είναι η βλαισογονία;
  • Όταν ο μηχανικός άξονας περνά στην εξωτερική πλευρά πάρα στο κέντρο του γόνατος, η ποδοκνημική βρίσκεται πιο μακριά και το γόνατο πιο κοντά στη μέση γραμμή του σώματος (κάθετη γραμμή ενώνοντας την μύτη και τον ομφαλό):
    • Αυτό ονομάζεται παραμόρφωση του γόνατος σε βλαισότητα (βλαισογονία - βλαισό γόνατο) 
    • Ως αποτέλεσμα, περισσότερες δυνάμεις περνούν από την έξω (εξωτερική) πλευρά του γόνατος, οδηγώντας σε πρόωρη βλάβη του μηνίσκου και του αρθρικού χόνδρου που οδηγεί σε οστεοαρθρίτιδα έξω διαμερίσματος
    • Είναι λιγότερο συχνή από τη ραιβογονία

Ραιβογονία είναι η πιο συνηθισμένη διαταραχή ευθυγράμμισης γι’ αυτό και επηρεάζεται ποιος συχνά και πιο έντονα την έσω πλευρά του γόνατος
Η ευθυγράμμιση των κάτω άκρων αλλάζει καθώς μεγαλώνει το παιδί
  • Είναι φυσιολογικό τα νεογέννητα και τα παιδιά να βιώνουν μεταβολές στις ευθυγραμμίσεις των κάτω άκρων τους καθώς μεγαλώνουν
  • Ένα νεογέννητο έχει μέτρια ραιβογονία
  • Περίπου στους 18 μήνες τα κάτω άκρα είναι ίσια
  • Μέχρι τα 2,5 χρόνια τα γόνατα γίνονται βλαισά
  • Περίπου στα 4-6 χρόνια, τα κάτω άκρα αρχίζουν να λαμβάνουν την οριστική τους ευθυγράμμιση που θα έχουν και ως ενήλικες
Επηρεάζονται και τα δύο πόδια σε περίπτωση διαταραχής ευθυγράμμισης κάτω άκρων;
  • Η κακή ευθυγράμμιση των κάτω άκρων μπορεί να επηρεάσει τη μία πλευρά ή και τις δύο
  • Μπορεί να επηρεάσει τη μία πλευρά περισσότερο από την άλλη
  • Σε σπάνιες περιπτώσεις, το ένα γόνατο έχει παραμόρφωση σε ραιβότητα και το άλλο γόνατο παραμόρφωση σε βλαισότητα:
    • Αυτό ονομάζεται “windswept deformity” καθώς και τα δυο γόνατα δείχνουν προς τη μία πλευρά του σώματος 
Ακτινογραφίες που δείχνουν windswept deformity στα γόνατα
Ακτινογραφίες που δείχνουν παραμόρφωση σε ραιβότητα και στα δύο γόνατα
Συμπτώματα διαταραχής της ευθυγράμμισης των κάτω άκρων
  • Εάν είναι ήπια μπορεί να είναι ασυμπτωματική
  • Καθώς γίνεται πιο σοβαρή, εμφανίζεται με αρθριτικά συμπτώματα στη μία πλευρά του γόνατος:
    • Πόνος στην προσβληθείσα πλευρά του γόνατος
    • Δυσκαμψία και οίδημα 
    • Αίσθημα τριβής, κλικ ή κλείδωμα του γόνατος
    • Αστάθεια του γόνατος
Μπορώ να εμποδίσω την ανάπτυξη διαταραχής της ευθυγράμμισης των κάτω άκρων;
  • Όπως συμβαίνει με την αρθρίτιδα του γόνατος, το να είμαστε υγιείς, λεπτοί, και σε καλή φυσική κατάσταση βοηθά στη συντήρηση των αρθρώσεων των κάτω άκρων
  • Όταν η διαταραχή της ευθυγράμμισης των κάτω άκρων είναι πιο σοβαρή, η έγκαιρη θεραπεία είναι ευκολότερη από το να αφήσει κανείς τη διαταραχή να επιδεινωθεί καθώς η αρθρίτιδα θα εξαπλωθεί στην άλλη πλευρά του γόνατος και οι σύνδεσμοι του γόνατος μπορούν να διαταθούν μόνιμα από τη μία πλευρά και να ρικνωθούν από την άλλη πλευρά καθιστώντας τη χειρουργική επέμβαση πιο περίπλοκη
  • Εάν υπάρχει τραυματισμός στην αρθρική επιφάνεια του γόνατος, θα πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα και αποτελεσματικά:
    • Εάν η αρθρική επιφάνεια υποστεί καθίζηση από τον τραυματισμό, μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχή της ευθυγράμμισης
Ποιος είναι ο σκοπός της οστεοτομίας;
  • Η μετατόπιση των δυνάμεων μακριά από την επώδυνη πλευρά και η ανακούφιση των συμπτωμάτων
  • Η καθυστέρηση της εξ΄έλιξη της οστεοαρθρίτιδας
  • Η επανεξισορρόπηση των δυνάμεων στην άρθρωση του γόνατος και κατά συνέπεια και στους συνδέσμους
  • Θα μειώσει επίσης τις δυσμενείς επιπτώσεις στις αρθρώσεις πάνω και κάτω από το γόνατο
Ποιο είναι το όφελος της οστεοτομίας σε σχέση με αρθροπλαστική γόνατος;
  • Το όφελος μιας οστεοτομίας σε σχέση με ολική αρθροπλαστική γόνατος είναι ότι διατηρεί το γόνατο του ίδιου του ασθενούς και υπάρχει μεγαλύτερο οστικό απόθεμα για την μελλοντική ολική αρθροπλαστική γόνατος
  • Ενώ η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική γόνατος μπορεί επίσης να είναι κατάλληλη για ορισμένους ασθενείς, για τους νεότερους ασθενείς με διαταραχή της ευθυγράμμισης η οστεοτομία θα ήταν καλύτερη επιλογή
  • Μετά από μια οστεοτομία γόνατος ο ασθενής μπορεί να είναι πιο δραστήριος σε σχέση με μια αρθροπλαστική γόνατος 
  • Ο λόγος είναι ότι στην αρθροπλαστική υπάρχει μεταλλικό εμφύτευμα στο γόνατο και πλαστικό ενδιάμεσα τα οποία με την πάροδο του χρόνου και με επαναλαμβανόμενες μεγάλες δονήσεις (π.χ. τρέξιμο, οικοδομικές/αγροτικές δουλειές) να φθαρούν και να ξελασκάρουν από το κόκκαλο
  • Ουσιαστικά η οστεοτομία προσφέρει καλύτερη ποιότητα ζωής σε πιο νέους και δραστήριους ασθενείς και καθυστερεί την ανάγκη για ολική αρθροπλαστική

Τι είναι η βιολογική διατήρηση του γόνατος και ποια τα οφέλη;
  • Η βιολογική διατήρηση του γόνατος περιλαμβάνει πολλές θεραπευτικές επιλογές (εκ των οποίων η οστεοτομία είναι μία από αυτές) που στοχεύουν στη διατήρηση των φυσικών δομών του γόνατος και στην καθυστέρηση της ανάγκης για αρθροπλαστική
  • Αφού πραγματοποιηθεί η αρθροπλαστική γόνατος, τότε μόλις δημιουργηθεί φθορά ή χαλάρωση με την πάροδο του χρόνου στα εμφυτεύματα, μπορεί να χρειαστεί αναθεώρηση της αρθροπλαστικής
  • Κάθε φορά που πραγματοποιείται μια αναθεώρηση της αρθροπλαστικής, το οστικό απόθεμα μειώνεται και χρειάζονται μεγαλύτερα εμφυτεύματα που έχουν χειρότερα κλινικά αποτελέσματα
  • Μετά από δύο αναθεωρήσεις αρθροπλαστικών γόνατος, οι θεραπευτικές επιλογές εξαντλούνται
  • Εξ ου και η ανάγκη καθυστέρησης της ολικής αρθροπλαστικής όσο το δυνατόν περισσότερο σε νεότερους ασθενείς (<60 ετών) μέσω άλλων επιλογών όπως οι οστεοτομίες
Από τι εξαρτώνται οι θεραπευτικές επιλογές στις διαταραχές ευθυγράμμισης κάτω άκρων;
  • Οι θεραπευτικές επιλογές εξαρτώνται από:
    • Την ηλικία του ασθενούς
    • Τα συμπτώματά τους
    • Την αιτία της κακής ευθυγράμμισης
    • Το ποσοστό εξέλιξης της παραμόρφωσης
    • Τις προσδοκίες του ασθενούς 
    • Τη συνολική σωματική τους υγεία

Ποιες είναι οι συντηρητικές θεραπευτικές επιλογές στις διαταραχές ευθυγράμμισης κάτω άκρων;
  • Ενδυνάμωση των μυών του κάτω άκρου και του κορμού
  • Απώλεια βάρους
  • Τροποποιήσεις υποδημάτων και πάτοι
  • Χρήση διορθωτικού νάρθηκα:
    • Πρόκειται για ειδικό νάρθηκα γόνατος που ασκεί δύναμη στο γόνατο που βοηθά στη διόρθωση της διαταραχής της ευθυγράμμισης
    • Ενώ έτσι μπορεί να αποφευχθεί η επέμβαση, μπορεί να είναι δύσκολο να χρησιμοποιείται μακροπρόθεσμα
    • Βοηθάει στην επιβεβαίωση ότι μια διορθωτική οστεοτομία θα βελτιώσει τα συμπτώματα του ασθενούς

Ποιες είναι οι χειρουργικές θεραπευτικές επιλογές στις διαταραχές ευθυγράμμισης κάτω άκρων;

Αρθροσκόπηση γόνατος 
  • Η αρθροσκόπηση γόνατος μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα που προκύπτουν λόγω της διαταραχής ευθυγράμμισης κάτω άκρου π.χ. μετά από ρήξη μηνίσκου ή αρθρικού χόνδρου αλλά δεν αλλάζει το μηχανικό άξονα ούτε ευθυγραμμίζει το κάτω άκρο
  • Άρα θα προσφέρει μία προσωρινή ανακούφιση αλλά η μηχανική τριβή θα συνεχίσει και θα χειροτερέψει

Οστεοτομία γύρο από το γόνατο
  • Η οστεοτομία περιλαμβάνει το σκόπιμο σπάσιμο του οστού, την ευθυγράμμιση και σταθεροποίηση στη θέση του με μεταλλικά υλικά (συνήθως μεταλλική πλάκα και βίδες)
  • Οστεοτομία μπορεί να γίνει στην άνω κνήμη ή κάτω μηριαίο οστό
  • Είναι η μόνη επιλογή που μπορεί να ευθυγραμμίσει οποιαδήποτε διαταραχή ευθυγράμμισης
  • Στο μέλλον μπορεί να γίνει αρθροπλαστική στο γόνατο όταν προχωρήσει η οστεοαρθρίτιδα
  • Η οστεοτομία όμως πρέπει να γίνει πάντα πριν από μία αρθροπλαστική και δεν είναι εφικτό να γίνει μετά 

Μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική γόνατος
  • Μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική γόνατος είναι κατάλληλη όταν η οστεοαρθρίτιδα περιορίζεται στην μια πλευρά του γόνατος
  • Περιλαμβάνει την αφαίρεση των αρθριτικών επιφανειών στη μία πλευρά του γόνατος (έσω ή έξω) και αντικατάσταση με μεταλλικό εμφύτευμα στην κνήμη και στο μηριαίο οστό και πλαστικό ενδιάμεσα
  • Μπορεί να διορθώσει το πολύ 10 μοίρες ραιβογονίας ή πέντε μοίρες βλαισογονίας
  • Για να έχει καλό αποτέλεσμα μία μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική πρέπει να υπάρχει ένα σταθερό γόνατο με καλό εύρος κίνησης και με ελάχιστη διαταραχή ευθυγράμμισης

Ολική αρθροπλαστική γόνατος
  • Ολική αρθροπλαστική γόνατος είναι κατάλληλη όταν η οστεοαρθρίτιδα έχει επεκταθείς όλο το γόνατο
  • Περιλαμβάνει την αφαίρεση των αρθριτικών επιφανειών στην κνήμη και στο μηριαίο οστό και αντικατάσταση με μεταλλικό εμφύτευμα και πλαστικό ενδιάμεσα
  • Ολική αρθροπλαστική γόνατος μπορεί να διορθώσει πιο μεγάλα προβλήματα στην ευθυγράμμιση του γόνατος σε σχέση με την μονοδιαμερισματική αλλά υπάρχουν περιορισμοί ανάλογα με το εμφύτευμα που θα χρησιμοποιηθεί

    Ποιες είναι οι διάφορες επιλογές οστεοτομίας γύρω από το γόνατο για την επανευθυγράμμιση των κάτω άκρων;
    • Υψηλή οστεοτομία κνήμης:
      • Πρόκειται για διατομή της κνήμης κοντά στο γόνατο αλλά χωρίς να επηρεάζει την αρθρική επιφάνεια του γόνατος
      • Επανευθυγράμμιση της κνήμης και συγκράτηση της με μεταλλικά εμφυτεύματα
      • Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε εδώ
    • Οστεοτομία περιφερικού μηριαίου:
      • Πρόκειται για διατομή του μηριαίου κοντά στο γόνατο αλλά χωρίς να επηρεάζει την αρθρική επιφάνεια του γόνατος
      • Επανευθυγράμμιση του μηριαίου και συγκράτηση του με μεταλλικά εμφυτεύματα
      • Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε εδώ 
    • Στροφική οστεοτομία:
      • Πρόκειται για διατομή του μακρού οστού, τη στροφή του άξονα του άνω τμήματος σε σχέση με το κάτω τμήμα και τη στερέωση του στη θέση του με μεταλλικά εμφυτεύματα
    • Τοποθέτηση εξωτερικής οστεοσύνθεσης:
      • Αυτό περιλαμβάνει την τοποθέτηση μεταλλικού πλαισίου έξω από το άκρο που συνδέεται με το οστό μέσω πολλών συρμάτων
      • Στα παραδείγματα περιλαμβάνονται τα πλαίσια Ilizarov ή Taylor Spatial

    Μπορείτε να βρείτε περισσότερες xρήσιμες πληροφορίες εδώ:

    Share

    Share by: